“Foto's met een lange sluitertijd hebben iets magisch”, vertelt Bertrand Bernager ons enthousiast. “Je legt hiermee iets vast dat 100% natuurlijk is, maar dat je normaal niet met je ogen kunt waarnemen. De magie ontstaat door de lange belichtingstijd.”
Wat deze techniek zo interessant maakt, is duidelijk: met een lange sluitertijd kun je met de camera zelf een effect creëren dat willekeurig lijkt, maar waarin je patronen herkent als je goed kijkt. Je ontdekt hiermee de manier waarop objecten, licht en mensen zich op een bepaalde locatie verplaatsen. Bertrand legt uit: “Een voor de hand liggend voorbeeld is verkeer. Je kunt de lichtsporen van bewegende auto's en andere voertuigen fotograferen. Maar je kunt ook zelf beweging creëren, zoals op deze foto die ik in Kioto maakte. Hiervoor heb ik het statief gedurende de belichtingstijd verplaatst om prachtige lichtsporen te creëren.”
De techniek werkt niet alleen met licht, maar ook als je mensen en hun bewegingen wilt fotograferen.
“Als je een lange sluitertijd gebruikt, verdwijnen mensen vanzelf van de plek die je fotografeert, want ze staan niet lang genoeg stil om op beeld te komen”, zegt hij. “Deze foto is gemaakt op een van de drukste plekken ter wereld: een voetgangersoversteekplaats in Shibuya, Tokio. Hiervoor heb ik een belichtingstijd van 15 seconden gebruikt. Wat ik zo leuk vind aan deze foto, is dat iemand midden op het zebrapad een selfie stond te maken. Je ziet diegene duidelijk op de foto terwijl je eromheen alleen vervaagde silhouetten ziet van mensen die oversteken.”
Bertrand fotografeert geen willekeurige locaties of scènes. Hij gaat bewust op zoek naar drukke plekken met bewegende lichtjes of mensen, waar hij verborgen bewegingen kan onthullen door middel van foto's met een lange sluitertijd. Bertrand legt uit: “Ik richt me op grote plekken met veel energie, om de sfeer van een grote stad te benadrukken. Ik maak bijvoorbeeld geen foto's met een lange belichtingstijd in kleine, lokale straatjes met gewone gebouwen, maar ga juist naar grootse, indrukwekkende plekken om die er nog spectaculairder uit te laten zien.”
Oog hebben voor foto's met een lange sluitertijd is een ware kunst. De apparatuur die je ervoor nodig hebt, is echter vrij eenvoudig. Bertrand gebruikt de α6000 en de Sony α7R III met 42 megapixels om foto's met een lange belichtingstijd te maken, samen met een 16-35 mm f/2.8 G Master-lens. Dankzij deze groothoeklens kan hij de volledige scène vastleggen die zich voor zijn neus afspeelt.
Voor dit soort foto's heb je in elk geval een statief nodig om de camera stil te houden. “Men zegt vaak 'de beste camera is de camera die je bij je hebt', maar dat geldt ook voor je statief”, lacht Bertrand. “Voor goede foto's met een lange sluitertijd heb je een statief nodig dat je gemakkelijk overal mee naartoe kunt nemen wanneer je op reis gaat.”
Volgens Bertrand is ook een afstandsbediening essentieel als je foto's met een lange sluitertijd maakt, want de camera mag niet bewegen. Hiermee kun je de sluiter bedienen zonder de camera aan te raken. Je kunt ook een smartphone met de Imaging Edge Mobile-app van Sony gebruiken om de camera op afstand te bedienen.
Het laatste stukje van de puzzel is een grijsfilter (ook wel een Neutral Density- of ND-filter genoemd). “Als je overdag een foto met een lange sluitertijd wilt maken, heb je echt een ND-filter nodig,” adviseert hij, “want hiermee beperk je de hoeveelheid licht die de lens binnenkomt. Als je overdag een foto met een belichtingstijd van ongeveer één minuut maakt en niet zo'n filter gebruikt, krijg je een volledig wit beeld. Ik gebruik meestal een ND1000-filter. Hiermee filter je het licht met 10EV. Ik gebruik ook een ND32-filter, waarmee het licht maar ongeveer met 5EV wordt tegengehouden. Als je verschillende ND-filters gebruikt, kun je verschillende soorten beelden met een lange belichtingstijd maken.”
Fotograferen met een lange sluitertijd klinkt technisch, zelfs voor fotografen met een beetje ervaring, maar Bertrand raadt juist beginners aan om het eens te proberen.
“Het is een geweldige manier om te ontdekken hoe sluitertijden werken,” legt hij uit, “en het is een leuke manier om beter te worden in fotografie en compositie. Fotograferen met een lange belichtingstijd is een beetje zoals schilderen of tekenen en je kunt alles maken wat je maar wilt. Daarom heb ik zo'n passie voor mijn werk.”
"Ik probeer door middel van fotografie het licht te volgen, de beweging te sublimeren en het moment vast te leggen."
